Nasıl Daha Meraklı Oluruz? - Merak #10
Meraklı Soru
Eski bir gelenekte insanlar mentorlarına, öğretmenlerine bir rüya getirir ve onu verirmiş. Sen bugün hangi rüyanı mentoruna ya da öğretmenine vermek üzere getirdin?
Bilgi boşluğu teorisi
1994'te George Loewenstein, “Merakın Psikolojisi” çalışmasında “Bilgi Boşluğu Teorisi”ni öne sürüyor. Bu teoriye göre merak, bildiklerimiz ile bilmek istediklerimiz arasındaki boşluktan kaynaklanıyor. Bilmek istediğimiz yere giderken eksik olan noktalar bizde merak uyandırıyor ve harekete geçiriyor.
Boşluk teorisini desteklemek için 3 konudan da bahsetmek istiyorum:
1- Merak çerçeveleme etkisiyle ilişkili
Bakış açımız ve bir durumu ele alışımız merakımızı da etkiliyor. Örneğin bir kitap okuyorsunuz. Kitap okumanız ile alakalı 2 durum var.
1- Kitabın %98'unu okundu.
2- Kitabın %1'i okunmadı.
Hangi seçenekte daha meraklı olduğunuzu düşünürsünüz? İlk seçeneği seçme eğilimimiz daha yüksek. Çünkü tamamlanmak üzere, ve sonuna dair daha büyük bir merak duygusu yaşayabiliriz. Oysa ikinci seçenekte neredeyse bitmiş durumda. Sona yakın olduğumuz için daha meraklı olmamız gerekir. Ancak çerçeveleme etkisi burada bizi yanıltarak bitmeye yakın olana değil, biraz daha geride olduğumuzun bitmeye yakın olduğunu söyleyebilir.
2- Tek çözümü olduğu düşünülen sorunlar merakı arttırıyor
Bir sorunu çözmek için bir çok farklı fikirdense, tek bir fikre ihtiyacınız olduğunu düşündüğünüz zaman daha fazla merak ediyorsunuz. O tek fikri bulmak ve sorunu çözmek merak duygusunun arttırıyor. Bir sorunun farklı bir çok çözümü olduğunu düşündüğümüzde ise merakımız azalıyor. İklim değişikliğini en sağlıklı haline çevirmenin tek bir çözümü olsaydı, çok daha meraklı olarak peşinden gitmez miydik? Bence yapardık! (Yine de farklı çözümler için çalışmaya devam!)
3- İnanmak merak becerisini körüklüyor
Sosyal psikolog Albert Bandura’nın “Etkili Özyeterlilik Motivasyonu (merak) Hesabı” çalışmasında inanmanın başarılı olmak için elzem olduğunu ifade ediyor. Eğer bir şeyi yapamayacağınızı ya da işe yaramayacağını düşünüyorsanız muhtemelen düşük bir merak göstereceksiniz. Hayatınızda böyle anları düşündüğünüzde o konu/lara merak duyma seviyeniz bir anda düşmedi mi?
Öyleyse nasıl daha meraklı oluruz?
Bu konuda en azından benim kendi deneyimlerim ve okuyup gözlemlediklerimden gördüklerim meraklı olmak için yapılabilecek 3 şey şunlar:
Daha iyi sorular sorun,
Sorular sormaya başlayın,
Cevapları nereden bulacağını bil.
Özellikle sorular sormaya başladıkça, cevaplar bazen olmayacağını fark etmek benim için büyük bir dönüşüm yarattı. Bazen cevapları bulabilmek için zaman gerekiyor.
“Öğrenme tüketim değil, diyalogdur.” Scott Young
Doğru soruları doğru kişilere sorunca bu süreç kısalıyor. Scott Young'ın dediği gibi öğrenmek için diyaloglar kurmaya ihtiyacımız var. O yüzden soru sormaya başlamalı ve cevaplarını kimden bulacağımızı keşfetmeli, meraklı insan, ne dersin?
Kahve ısmarlamak ister misin?
Sürdürülebilir bir içerik üreticisi olmak için desteğinize ihtiyacım var! Patreon hesabımdan bana bir kahve ısmarlayarak destek olabileceğinizi biliyor muydunuz?
Kahve ısmarlamak isterseniz --> Patreon Çağrı Küpeli
Gizem Sürenkök ile İlişkiler
“Bence ilişkileri en doğru tanımlayan şey ‘yolculuk’ kavramı.”
İlişkiler konusunda gelişmek ve anlamak üzerine araştırıyorum ve öğrenmeye çalışıyorum. Bu bölümde İlişkiler konusunda uzman, Yakın İlişkiler’in kurucusu Dr. Gizem Sürenkök konuğum ve kendisine ilişkileri sordum. İlişkiler üzerine çalışmaya başlamasından, tüketim kültürünün etkisine, ilişkiler için en önemli kavramdan terzinin kendi söküğünü dikip dikemeyeceğine derken bol keyifli ve öğrenmeli bir bölüm oldu.
" 5 Kelime ile Gizem kimdir?
Sabırsız, aceleci
Şefkatli,
Sevecen
Çok konuşuyor
Meraklı
Kırılganlık ilişki için en kilit kelimelerden birisi
Kırılganlıklar üzerine son dönemde daha çok okuma ve araştırma yapıyorum. Gizem ile konuşurken özellikle konu ilişkiler olunca kırılganlığı, savunmasızlığı sormazsam olmazdı. Şöyle yanıtladı:
“Yani Çağrı, kırılganlık sanırım bir ilişki için en kilit kelimelerden bir tanesi olabilir. O kadar önemli. Yani hani böyle bana ne sorulsa bu kadar heyecanlanırdım, işte bak kırılganlığı sordun.
Kırılganlığı, savunmasızlık ve kırılganlık el ele. Tam ikisi birbirini karşılamıyor. Ama haklısın yani Vulnerability ikisine de denk geliyor.
Bizim ilişkilerin bu böyle tutulma döneminden gerçek bir bağının kurulması dönemine geçişteki en kritik şey işte kırılganlık ve savunmasızlığını karşı taraftaki insana açabilmek.”
Bölümde çok daha fazlasını bulabilirsiniz.
Komediye Dair - Sen Hiç Kafanı Yorma
Bu bölümde incelediğim ve aladığım notları paylaştığım kürasyon; “Komediye Dair” . Kürasyonu Deniz Göktaş hazırlamış. Özellikle Deniz'in kimleri takip ettiğini ve ilham aldığını merak edenler için harika bir kaynak. Hazırsanız hadi gelin!Her zaman içeriklerin devamı ve fazlası Wiser’da!
Merak Listem
Puzzle seviyor musunuz? Peki şeker? Şekerden bir puzzle nasıl olurdu? Candy Cane yani baston şekerleri biliyoruz. Özellikle yeni yıl zamanı sıklıkla karşımıza çıkıyor. Bu yıl Etsy'de kırılmış ve parçalanmış Candy Cane'leri puzzle olarak satışa çıkarmışlar. Hem başlangıç seviyesi var hem de uzman seviyesi var. Kafayı yemek isterseniz uzman seviyesini öneririm.
Tek bir bardak inek sütü üretilmesi için 4km2 arazi kullanımıyla mümkün oluyormuş. Üsteilik 120 litre su harcanıyormuş. Yulaf ve soya sütü için ise bu rakam 5-10 litre imiş. TEDEd Senin için hangi tür süt en iyisi videosu oldukça ilginç ve bilgilendiri geldi.
Ryan Holiday Daily Stoic kanalında paylaşımları bu ara sürekli takibimde. Üstelik ilham verici bir bülteni de var. “Stilness is the key” kitabını da okumaya başladım. Bugün yapabileceğimiz 10 Stoacı Seçim videosunda hayatımızı daha iyi hale getirmek için kullanabileceğimiz tercihleri sıralıyor. Ben denemeye başladım.
Neden hep yorgunsun? Bunu bu arada kendime daha sık soruyorum. Günlük rutinim de bozulmaya başladı. Bu konuyu düşünürken karşıma Better Ideas kanalının videosu çıktı. Neden sürekli yorgunsun? videosuna, eğer siz de sürekli yorgun olduğunuzu düşünüyorsanız bir bakın derim.
Bir sonraki ekonomik şehir çoktan aşırı pahalı desem? The Seattle Times’ın haberine göre ekonomik olarak etkili olacak ve her şeye erişimin kolay olduğu bir şehir hal hazırda çok pahalı. Sanırım bu durumu ev almanın artık imkansıza dönüştü bir ülke perspektifinden bakınca daha da anlaşılır geliyor.
Ne izledim?
Tim Burton‘ın Ölü Gelin filmini yeniden izledim. Şu repliği izlerken kenara not ettim:
Bizim yukarı çıkmamız gerekiyor. Yaşayanların dünyasına.
Herkes buraya gelmek için canını verirken, siz neden yukarı gidesiniz ki?
Tekrar izlemek hoşuma gitti. İzlemek için bir şey arıyorsanız bakabilirsiniz.
Podcast Önerileri:
Nilay Örnek ile Nasıl Olunur? podcastinin Ahmet Uluğ bölümünü yeniden dinledim. Babylon yolculuğu ve müzik zevkimizi şekillendiren harika adımları yeniden dinlemek etkileyiciydi. Özellikle Asmalı Mescit'i dönüştüren Babylon'da bir süre çalıştığım dönemleri hatırlamak da iyi geldi.
Something You Should Know podcastin “How smell impact your thoughts and actions” bölümünü çok sevdim. Özellikle duyguları koklayabileceğimizi biliyor muydunuz? Bu bana bir hayli ilginç geldi.
Eğer simüle ediliyorsak, özgürce suç işleyebilir miyiz? Bu hepimizin sorduğu bir soru değil mi? (bilemedim ama aklımıza gelmiştir.) Evrim Ağacı podcastlerinde bu sorunun yanıtını anlatıyor.
İzleme Önerileri:
Özge Özel - 1 ve 8 Mart'ta tek kişilik gösterileri ile Kadıköy Aylak'ta sahne alacak. Ben bu hafta izledim ve gülmekten gözlerimden yaş geldi. Bence vakit yaratıp gidin izleyin derim.
Oyun Atölyesi Kundakçı oyununu sahneliyor. Henüz izleyemedim ama harika yorumlar var. Haluk Bilginer'i sahnede izlemek beni hep etkiliyor. Mart ayında izlemeyi hedeflediğim oyun. Belki sizle de karşılaşırız meraklı okurlar.
Bu fotoğrafları bizimle paylaşan insanlar iyi ki varlar! Teşekkürler Kerimcan Akduman. Muazzam bir kare!
Haftanın düşüncesi
"“Artık insanları kovalamıyorum. Burada olduğumu öğrendim ve mutluyum. Önemli olduğumu kanıtlamak için insanların peşinden koşmayacağım.” Vala Afshar
İnsanları hala kovalamaya içten içe devam ediyoruz değil mi?
5 Saniyen daha var mı?
5 saniyenizi daha ayırıp, bülteni Sosyal medya hesaplarınızdan paylaşabilir misin?
Bülteni Twitter'da paylaşmak için tıkla!
Arkadaşına göndermek için link: https://www.getrevue.co/profile/meraklistesi
Bülteni okuduğun ve daha fazla kişiye ulaşmama destek olduğun için teşekkür ederim. Merakla kalın!
Çağrı